Wydawanie książki w tradycyjny sposób może być wyzwaniem. Wysyłasz rękopisy, czekasz na odpowiedzi, które mogą nigdy nie nadejść, i próbujesz zachować optymizm mimo ryzyka odrzucenia. Nawet jeśli uda Ci się zainteresować wydawcę, spędzisz miesiące na ustalaniu szczegółów dotyczących kierunku twórczego i podziału zysków.
Istnieje jednak alternatywa. Możesz samodzielnie napisać, zredagować, wydać i sprzedawać swoją książkę, pomijając tradycyjne wydawnictwa.
Porozmawialiśmy z Julie Broad, autorką Self-Publish & Succeed oraz założycielką usługi self-publishingowej Book Launchers, o korzyściach płynących z self-publishingu i o tym, jak zacząć.
Dlaczego warto wydać książkę samodzielnie?
Gdy wydajesz książkę samodzielnie, możesz:
Zachować prawa do własności intelektualnej
„W tradycyjnym modelu wydawniczym autor przekazuje prawa do własności intelektualnej wydawnictwu”, mówi Julie. Dla niektórych twórców taki układ jest akceptowalny, jednak dla innych może stanowić poważny problem – zwłaszcza w przypadku autorów literatury faktu.
„Jeśli jesteś właścicielem firmy, która przez 20 lat opracowywał własną metodologię, nie chcesz, by wydawca miał do niej prawa”, mówi Julie. Podobnie jest z autorami dzielącymi się osobistymi historiami. „Nie chcą, aby ktoś im mówił, jak ich historia ma być przedstawiona”. Dla takich pisarzy możliwość zachowania pełni praw autorskich to jedna z kluczowych zalet self-publishingu.
Zarobić więcej na każdej sprzedanej książce
W tradycyjnym modelu większość przychodów trafia do wydawnictwa, a autor otrzymuje jedynie tantiemy – często niewielkie. „Można mówić o szczęściu, jeśli dostaniesz kilka złotych za egzemplarz książki w druku”, mówi Julie.
W przypadku self-publishingu ponosisz wprawdzie koszty dystrybucji, ale bez pośrednictwa wydawnictwa Twoje zarobki z każdej sprzedanej książki są znacznie wyższe – według Julie może to być nawet 20–30 zł za egzemplarz w druku.
Mieć kontrolę nad decyzjami twórczymi i biznesowymi
Jako autor wydający książkę samodzielnie, to Ty decydujesz o jej dalszych losach. „Możesz rozdawać ją za darmo, sprzedawać hurtowo z rabatem, wymieniać na promocję w magazynach lub na wystąpienia publiczne”, mówi Julie. „W przypadku współpracy z wydawnictwem ono musi zarabiać na każdej sprzedanej kopii”. To może ograniczać Twoje możliwości.
Co więcej, nawet jeśli zdecydujesz się na self-publishing, nic nie stoi na przeszkodzie, by później nawiązać współpracę z tradycyjnym wydawcą. „Niektórzy autorzy najpierw wydają książkę samodzielnie, a później podpisują umowę wydawniczą – to dla nich najlepsze rozwiązanie”, mówi Julie. „Self-publishing nigdy Cię nie ogranicza”.
Jak wydać książkę samodzielnie w 8 krokach
- Poznaj swojego czytelnika
- Współpracuj z odpowiednimi redaktorami
- Stwórz przyciągającą okładkę
- Wybierz platformę wydawniczą
- Przygotuj książkę do publikacji
- Zdobądź ISBN
- Stwórz sklep Shopify
- Promuj swoją książkę
Twoja droga do self-publishingu może wyglądać inaczej niż u innych autorów, ale poniższe podstawowe kroki przeprowadzą Cię przez cały proces:
1. Poznaj swojego czytelnika
„Musisz myśleć o tym, jak będziesz promować swoją książkę, zanim ją skończysz” – mówi Julie. Nie chodzi tu o opracowywanie pełnej strategii marketingowej, lecz o zrozumienie, do kogo kierujesz swoją treść.
„Skup się na szczegółach tak bardzo, jak to tylko możliwe” – podkreśla Julie. „Nie pisz dla wszystkich – naprawdę zidentyfikuj swojego czytelnika i rozmawiaj z nim, używając słów, jakich on sam używa”.
Jasne wyobrażenie o odbiorcy ułatwia zarówno pisanie, jak i publikację. „Wielu ludzi najpierw pisze książkę, a dopiero potem zastanawia się, jak ją wypromować. Ale naprawdę trudno jest sprawić, by książka była atrakcyjna po jej ukończeniu”.
2. Współpracuj z odpowiednimi redaktorami
Twoja książka będzie konkurować z tradycyjnie wydanymi pozycjami w tych samych sklepach i na tych samych platformach sprzedażowych. Aby dorównać im jakością, współpracuj z odpowiednimi redaktorami – w następującej kolejności:
- Redaktor treści – przegląda Twój rękopis i sugeruje zmiany strukturalne, takie jak skróty lub dodanie nowych fragmentów.
- Redaktor faktów – w przypadku książek non-fiction weryfikuje Twoje twierdzenia i źródła.
- Redaktor językowy – dopracowuje Twój tekst, wskazując poprawki gramatyczne i ortograficzne.
- Korektor – wykonuje ostateczną korektę, wyłapując ostatnie błędy przed publikacją.
„Wielu ludzi kończy z niewłaściwą edycją w niewłaściwym czasie, ponieważ nie zdają sobie sprawy, że są różne rodzaje redaktorów” – mówi Julie.
Jako autor samodzielnie wydający książkę, sam wybierasz redaktorów. Możesz znaleźć freelancerów na platformach takich jak:
Możesz też skorzystać z usług takich jak firma Julie, Book Launchers, która pomoże Ci dobrać odpowiednich redaktorów.
3. Stwórz przyciągającą okładkę
Okładka to główny wizualny element sprzedażowy Twojej książki – zarówno w sklepach internetowych, jak i na platformach sprzedażowych oraz w Twoim sklepie online. Projektując ją samodzielnie lub współpracując z grafikiem, myśl jak marketingowiec:
- Projektuj z myślą o miniaturach – większość sklepów online wyświetla okładki w pomniejszonym formacie.
- Ułatw czytelnikom zapamiętanie tytułu – zadbaj o to, by Twoja książka zapadła w pamięć.
- Zwróć uwagę na grzbiet i tył okładki – mają one znaczenie przy sprzedaży wersji drukowanej.
Projektantów okładek znajdziesz na tych samych platformach freelancerskich, które posłużyły Ci do współpracy redakcyjnej. Jeśli masz doświadczenie w projektowaniu graficznym, możesz też skorzystać z darmowych narzędzi, takich jak:
4. Wybierz platformę wydawniczą
Gdy Twój dopracowany rękopis i okładka są gotowe, pora przejść do publikacji. Możesz skorzystać z różnych platform, w zależności od tego, jak planujesz sprzedawać swoją książkę.
Julie korzysta z wielu platform do różnych celów:
- IngramSpark do dystrybucji w księgarniach
- Kindle Direct Publishing (KDP) do sprzedaży na Amazonie
- Bookvault do sprzedaży fizycznych książek w jej sklepie Shopify
- BookFunnel do dystrybucji ebooków w newsletterach
Większość z tych platform oferuje usługi druku na żądanie, gdzie książki są drukowane i wysyłane w punkcie sprzedaży. Takie rozwiązanie pozwala obniżyć koszty, eliminuje potrzebę magazynowania zapasów i oszczędza czas, ponieważ produkcja i wysyłka są zautomatyzowane. Inne opcje druku na żądanie to usługa Lulu Direct, która integruje się z Shopify, oraz strona Blurb, oferująca narzędzia projektowe dla książek fotograficznych.
5. Przygotuj książkę do publikacji
Zanim opublikujesz książkę, musisz zadbać o profesjonalne formatowanie. Zapoznaj się wcześniej z wymaganiami wybranej platformy, ponieważ mogą się one różnić w zależności od wydawcy. Większość platform self-publishingowych wymaga dwóch plików: pliku rękopisu do wnętrza książki, pliku okładki obejmującego przód, grzbiet i tył. Podczas formatowania rękopisu uwzględnij następujące elementy:
- Przycinanie i marginesy – ustaw wysokość i szerokość strony (przycinanie) zgodnie z wymaganiami platformy, a następnie dopasuj marginesy.
- Półtytuł – umieść go na pierwszej stronie z prawej strony, zawierając jedynie tytuł książki – bez numeracji stron.
- Strona tytułowa – umieść na niej swoje imię i nazwisko oraz podtytuł. Możesz dodać logo, ale nie jest to obowiązkowe.
- Strona praw autorskich – umieść ją na lewej stronie naprzeciwko strony tytułowej. Powinna zawierać informacje o prawach autorskich. W razie wątpliwości warto skorzystać z tego przydatnego szablonu.
- Strona dedykacji – ogranicz ją do jednego lub dwóch zdań, umieszczonych na prawej stronie, bez numeracji i nagłówków.
- Spis treści – wypisz tytuły rozdziałów i sekcji wraz z numerami stron.
- Strony tytułowe rozdziałów – każdy rozdział powinien zaczynać się od nowej strony. Uwzględnij numery stron, ale pomiń nagłówki.
- Strony główne – na stronach tekstu właściwego dodaj nagłówki: po lewej stronie Twoje imię i nazwisko, po prawej – tytuł książki.
- Bibliografia i odniesienia – obowiązkowe w przypadku książek non-fiction, aby wskazać źródła.
- Biografia autora – dołącz swoje zdjęcie i krótką notkę biograficzną.
- Indeks – w książkach non-fiction warto umieścić alfabetyczny spis tematów z numerami stron na końcu publikacji.
6. Zdobądź ISBN
Twoja książka potrzebuje Międzynarodowego Numeru Standardowego Książki (ISBN) – 13-cyfrowego kodu, który identyfikuje edycję książki, wydawcę oraz jej właściwości fizyczne.
ISBN-y umożliwiają śledzenie Twojej książki na różnych platformach, w bibliotekach i na platformach sprzedażowych. Potwierdzają również Twoje prawo do treści, co czyni je niezbędnymi dla autorów samodzielnie publikujących swoje książki.
Wiele platform self-publishingowych oferuje darmowe numery ISBN. Jeśli wybrana przez Ciebie tego nie zapewnia, możesz uzyskać uniwersalny ISBN online.
7. Stwórz sklep Shopify
Otwórz własny sklep internetowy, aby sprzedawać swoją książkę – nawet jeśli korzystasz również z innych kanałów dystrybucji, takich jak Amazon czy lokalne księgarnie.
„Jednym z powodów, dla których zachęcamy naszych klientów do sprzedaży bezpośredniej, jest to, że Amazon i księgarnie nie mówią Ci, kto kupuje Twoją książkę” – mówi Julie.
„Kiedy sprzedajesz bezpośrednio, nie tylko zarabiasz więcej na każdej sprzedanej książce, ale także zdobywasz dane kontaktowe swoich klientów. To ogromna przewaga w porównaniu do sprzedaży tylko przez Amazon i nigdy nie wiedząc, kto kupił Twoją książkę” - dodaje.
Julie prowadzi sprzedaż swojej książki przez sklep na platformie Shopify. „Testowaliśmy wiele różnych rozwiązań i uwielbiamy to, jak Shopify naprawdę wspiera autorów w osiągnięciu sukcesu” – mówi. „Po skonfigurowaniu wszystko jest łatwe w obsłudze nawet dla autorów. Shopify zajmuje się wieloma aspektami działania sklepu, którymi autor niekoniecznie chce się zajmować” – takimi jak tworzenie pakietów czy strategii upsellingu.
8. Promuj swoją książkę
„Bez względu na to, jak dobra jest Twoja książka, musisz ją promować” - mówi Julie. Twoja strategia marketingowa powinna odpowiadać oczekiwaniom i zwyczajom Twojej grupy docelowej. Wypróbuj poniższe podejścia:
- Udostępniaj fragmenty na platformach społecznościowych – publikuj próbki swojego pisania, aby zaangażować odbiorców, a następnie kieruj ich do strony zakupu książki.
- Buduj recenzje czytelników – skontaktuj się z pierwszymi czytelnikami i poproś o szczere opinie. Użyj aplikacji takich jak Opinew i Trustify, które współpracują zarówno z Shopify, jak i Amazonem, aby zarządzać recenzjami.
- Nawiąż współpracę z influencerami w mediach społecznościowych – nawiąż kontakt z twórcami, których społeczność pokrywa się z Twoją grupą docelową, aby zwiększyć zasięg.
- Docieraj do mediów literackich – skontaktuj się z podcastami i publikacjami online w Twoim gatunku, by zaprosić ich do recenzji lub rozmowy. Śledź branżowe media w swojej niszy i buduj relacje.
- Twórz wartościowe treści – dodaj bloga do swojego sklepu Shopify, aby przyciągać czytelników. Opracuj strategię SEO, która zwiększy widoczność Twojej książki w wyszukiwarkach.
Ile kosztuje samodzielne wydanie książki?
Każdy etap procesu self-publishingu wiąże się z określonymi kosztami. Można jednak znacząco je ograniczyć, ucząc się samodzielnego wykonywania części zadań wydawniczych.
Oto główne obszary, które prawdopodobnie będą generować wydatki:
Redakcja
Koszty redakcji zależą od jej rodzaju – od korekty językowej po redakcję rozwojową. Stawki mogą przekraczać 7 dolarów (ok. 28 zł) za stronę. W przypadku typowej powieści o objętości 60 000 słów całkowity koszt redakcji może wynieść ponad 10 000 zł.
Projekt okładki i formatowanie
Profesjonalna okładka może kosztować od kilkuset do kilku tysięcy złotych – zależnie od renomy projektanta. Skład książki można wykonać samodzielnie za pomocą darmowych lub tanich narzędzi, takich jak Vellum i Atticus.
ISBN-y
Międzynarodowy Numer Standardowy Książki (ISBN) jest niezbędny, jeśli chcesz sprzedawać książkę w księgarniach lub online. W Polsce koszt jednego ISBN-u to około 500 zł, ale przy zakupie większej liczby kodów cena jednostkowa spada. Warto sprawdzić dostępne opcje, by wybrać najbardziej opłacalną.
Drukowanie i wysyłka
Jeśli planujesz sprzedaż fizycznych egzemplarzy, koszty będą zależały od formatu, rodzaju papieru, kolorów i oprawy. Czarno-biała książka w miękkiej oprawie poniżej 108 stron może kosztować nawet 10 zł za egzemplarz, natomiast 300-stronicowa książka w miękkiej oprawie to koszt ok. 20 zł za książkę przy druku w KDP.
Marketing
Promowanie książki również generuje koszty – nawet jeśli zajmujesz się tym samodzielnie. Reklamy w mediach społecznościowych mogą kosztować już kilka złotych, natomiast obecność w prestiżowych magazynach literackich to już wydatek rzędu kilku tysięcy złotych.
FAQ dotyczące samodzielnego wydania książki
Jaki jest średni koszt samodzielnego wydania książki?
Koszt self-publishingu zależy od objętości książki i stopnia skomplikowania treści. Jeśli większość zadań wykonujesz samodzielnie, możesz zmieścić się w budżecie 20 000–30 000 zł. Jeśli jednak zależy Ci na jakości porównywalnej z tradycyjnym wydaniem, koszty mogą wynieść 60 000–80 000 zł.
Jak trudno jest samodzielnie wydać książkę?
Self-publishing jest szybszy niż tradycyjna publikacja, ale wymaga samodzielnego zarządzania całym procesem – od zatrudniania redaktorów po marketing. Jeśli chcesz wydać książkę, która rzeczywiście się sprzeda, musisz przygotować się na zainwestowanie znacznej ilości czasu, energii i środków.
Czy muszę zarejestrować prawa autorskie do mojej samodzielnie wydanej książki?
Zgodnie z polskim prawem, Twoja książka jest automatycznie chroniona prawem autorskim w momencie jej publikacji. Niektórzy autorzy decydują się na złożenie opcjonalnego wniosku o certyfikat praw autorskich – w celu ochrony dzieła w krajach, które nie uznają automatycznej ochrony, lub aby umożliwić jego włączenie do zbiorów Biblioteki Narodowej.