Wat is SEPA? Alles over Europese betalingen (2025)

Als je vroeger geld ontving van een klant in Duitsland, of een factuur wilde betalen aan een leverancier in België, dan was dat best een gedoe. Lees: buitenlandse rekeningnummers, lange verwerkingstijden en hoge transactiekosten. Maar sinds de invoering van SEPA heb je hier geen last meer van. 

Run je een webshop en verkoop je alleen binnen Nederland? Dan is de kans groot dat je gewoon iDEAL als betaalmethode aanbiedt. Maar verkoop je, of ga je verkopen, aan klanten in andere Europese landen? Dan krijg je te maken met SEPA.

Sinds de invoering van SEPA in 2014 werken alle betalingen binnen de eurozone volgens dezelfde regels. Geen ingewikkelde rekeningnummers meer, geen extra kosten en ook geen dagen wachten tot je betaling aankomt. Geld overmaken en ontvangen binnen de SEPA landen is hierdoor een stuk makkelijker geworden. 

Maar wat is SEPA? En wat kun je er precies mee?

Wat is SEPA?

SEPA staat voor Single Euro Payments Area. Het systeem is ingevoerd om alle betalingen binnen Europa makkelijker, sneller en goedkoper te maken. SEPA was een initiatief van de Europese Unie, in samenwerking met de Europese Centrale Bank (ECB) en de European Payments Council (EPC). SEPA werd officieel gelanceerd in 2008 en is sinds 2014 volledig actief.

Je kunt SEPA dus zien als een Europese betaalstandaard waarmee je eurobetalingen kunt ontvangen en versturen binnen 36 deelnemende landen. Wanneer een klant kiest voor een betaling via SEPA, dan betekent dat simpelweg dat ze het bedrag zelf overmaken via hun eigen bankomgeving. Jij ontvangt het geld op je zakelijke rekening. Voor de klant voelt het als een gewone overschrijving, maar achter de schermen zorgt SEPA ervoor dat de betaling volgens dezelfde Europese standaarden wordt verwerkt.

Naast gewone overschrijvingen biedt SEPA ook automatische incasso’s (SEPA Direct Debit) en snelle betalingen (SEPA Instant Credit Transfer). 

Welke landen horen bij SEPA?

Alle landen uit de Europese Unie (EU) horen bij het SEPA gebied:

Met aanvullend nog:

SEPA vs. iDEAL

In Nederland is iDEAL de standaard als het gaat om online betalingen. Maar wat is iDEAL precies en hoe verhoudt het zich tot SEPA? 

iDEAL

iDEAL is al bijna 20 jaar de meest gebruikte online betaalmethode in Nederland, jaarlijks zijn ze goed voor zo’n 1,3 miljard transacties. Toen online shoppen eind jaren negentig populair werd, ontstond het plan voor een snelle en makkelijke manier van betalen. In 2005 ontwikkelden ING, Rabobank en ABN AMRO samen deze standaard nadat eerdere pogingen om elk hun eigen online betaaloplossing te starten, niet succesvol bleek. Zo startten ze iDEAL. 

iDEAL is een betaalmethode waarmee klanten direct betalen via hun eigen bank, meestal via de bankapp of internetbankieren. Het is een rechtstreekse overboeking van de klant naar een webshop.

Jarenlang was iDEAL in handen van Currence, maar inmiddels is het overgenomen door het European Payments Initiative (EPI). Het plan is om iDEAL vanaf 2026 over te zetten in een nieuwe Europese betaalmethode: Wero. EPI wil met Wero concurreren met grote spelers als PayPal of creditcardmaatschappijen.

Als je alleen aan klanten in Nederland verkoopt, dan werkt iDEAL op dit moment prima. Het is snel, veilig, en de meeste mensen zijn er bekend mee. Maar zodra je internationaal gaat verkopen of automatisch wilt incasseren, dan kun je gebruikmaken van SEPA.

SEPA

Hoe verhoudt iDEAL zich tot SEPA? In tegenstelling tot iDEAL is SEPA geen betaalmethode of merk dat je als klant herkent tijdens het afrekenen. Het is vooral een systeem op de achtergrond dat ervoor zorgt dat betalingen euro’s (of dat nu een overschrijving of een incasso is) overal in Europa op dezelfde manier worden verwerkt. 

Waar iDEAL specifiek is voor directe betalingen binnen Nederland, kun je SEPA breder inzetten.

Verschillende soorten SEPA-betaalmethodes

SEPA maakt twee soorten betalingen mogelijk: gewone overschrijvingen en incasso’s. In beide gevallen gaat het om eurobetalingen en moeten zowel verzender als ontvanger een bankrekening binnen het SEPA-gebied hebben. Gaat de betaling naar een land buiten het SEPA-gebied, dan loopt deze via een ander netwerk, zoals SWIFT.

1. SEPA-overboeking

De SEPA-overboeking (ook wel een SEPA Credit Transfer genoemd) wordt vooral gebruikt voor eenmalige betalingen. Hiermee kun je gemakkelijk een bedrag overmaken naar een bankrekening in een ander SEPA-land. De klant voert de betaling zelf uit via internetbankieren naar jouw IBAN, bijvoorbeeld onder vermelding van een bestelnummer of factuurnummer. De betaling komt meestal binnen 1 tot 2 werkdagen binnen. 

Verkoop je vooral aan bedrijven? Dan is het aanbieden van een SEPA-overboeking altijd handig. Zakelijke klanten kunnen dan namelijk na ontvangst van de factuur het bedrag zelf overmaken vanuit hun boekhoudsysteem of bankomgeving. 

Let op: Shopify Payments ondersteunt geen SEPA-overboekingen. Je kunt SEPA wel aanbieden via een externe betaalprovider (PSP) zoals Mollie en Pay.nl.

2. SEPA Direct Debit 

Met SEPA Direct Debit (ook wel SEPA incasso genoemd) kun je automatisch bedragen afschrijven van de rekening van je klant, mits je klant vooraf een machtiging heeft afgegeven. Omdat de klant niet handmatig hoeft te betalen, is de kans op vergeten betalingen of te late overboekingen een stuk kleiner.

Binnen SEPA Direct Debit zijn er twee incasso varianten mogelijk: de reguliere incasso (Core) en de zakelijke incasso (B2B). De keuze hangt af van je doelgroep: consumenten of bedrijven, en van hoe flexibel je het incassoproces wilt houden.

SEPA Direct Debit Core 

Voor wie? Consumenten en bedrijven in SEPA-landen. 

• Een mandaat (machtiging) van de klant is verplicht vóór de eerste incasso. Ook moet de klant minimaal 14 kalenderdagen van tevoren ingelicht worden over de datum en het bedrag van de eerste incasso.
• Klanten hebben tot 8 weken na incasso het recht op terugbetaling zonder reden.
• Incasso’s worden meestal binnen 3 werkdagen verwerkt.
• Je hoeft geen voorafgaande toestemming bij de bank van de klant te registreren, in tegenstelling tot de B2B-variant.
• Geschikt voor vrijwel elke webshop met abonnementen of terugkerende betalingen.

SEPA Direct Debit B2B 

Voor wie? Alleen voor ondernemers met een zakelijke rekening binnen het SEPA-gebied.

• Ook hier is een ondertekende machtiging van de klant verplicht. Maar deze moet vooraf geregistreerd worden bij de bank, anders wordt de incasso geweigerd.
• Zodra de incasso is uitgevoerd, kan de klant het bedrag niet meer terugboeken.
• Incasso’s worden sneller verwerkt, meestal binnen 1-2 werkdagen.
• Net als bij SEPA Direct Debit Core moet de klant 14 kalenderdagen voor de incasso geïnformeerd worden.
• Niet alle banken ondersteunen de B2B variant.
• Geschikt voor zakelijke relaties en grote bedragen. 

Beide varianten zijn beschikbaar binnen de SEPA-zone, maar banken bepalen zelf of ze deze services ook ondersteunen. 

Let op, Shopify Payments biedt zelf geen SEPA Direct Debit aan. Je kunt SEPA Direct Debit instellen via externe betaalproviders zoals Mollie of Stripe en deze integreren met Shopify. Zodra de machtiging is ondertekend, kun je de bedragen automatisch laten incasseren.

SEPA Instant Credit Transfer (Instant Payments)

Dan is er ook nog SEPA Instant Payments, hiermee staat het geld binnen een paar seconden op de rekening van de ontvanger. En dat op elk moment van de dag en op alle dagen van het jaar. Waar een standaard overboeking soms een werkdag duurt, wordt het bedrag bij een instant transfer meestal binnen 10 seconden verwerkt. 

Hoe stel je zelf een SEPA-machtigingsformulier op?

Als je met SEPA Direct Debit wilt incasseren, dan heb je een machtiging van je klanten nodig. Zo’n machtiging wordt meestal digitaal afgegeven tijdens het afrekenen, via een betaalprovider zoals Mollie of Stripe. 

Een SEPA-machtiging is wettelijk verplicht en moet de volgende informatie bevatten:

• Het woord ‘SEPA’ moet in de titel van de machtiging staan, bijvoorbeeld: ‘SEPA Direct Debit Mandate’.
• Je bedrijfsgegevens (naam, adres, woonplaats en land).
• Je incassant-ID (een uniek nummer dat je van je bank of PSP krijgt zodra je een SEPA-incassocontract afsluit).
• Geef elke machtiging een unieke referentie van maximaal 35 tekens, inclusief je incassant-ID.
• Voeg een duidelijke toestemmingsverklaring toe. Dit is een stukje tekst waarin je klant akkoord geeft op de incasso. Geef ook aan of het een eenmalige of terugkerende betaling is.
• Klantgegevens: naam, adres, woonplaats, land, IBAN, en de datum en plaats waarop de machtiging is afgegeven. Vergeet de digitale handtekening niet, want dat maakt de toestemming rechtsgeldig. 

Sluit eerst een SEPA-incassocontract af bij je bank of via een PSP. Je ontvangt dan automatisch een incassant-ID. 

Gebruik je Mollie of Stripe, dan wordt de machtiging automatisch verwerkt in je Shopify check-out. Klanten vullen hun gegevens in, geven toestemming, en vanaf dat moment kun jij automatisch incasseren.

SEPA in de praktijk

Maar hoe gebruik je SEPA in de praktijk, bijvoorbeeld tijdens het runnen van je webshop? Binnen je webshop krijg je te maken met twee soorten geldstromen: betalingen die je ontvangt van klanten, en betalingen die je zelf doet (zoals abonnementskosten of facturen). Je kunt SEPA voor beide gebruiken. Hieronder lees je hoe dat in z’n werk gaat. 

SEPA voor betalingen vanuit klanten 

• SEPA-overboeking (SEPA Credit Transfer): zowel zakelijke als particuliere klanten kunnen je factuur handmatig voldoen via een gewone bankoverschrijving. Ze gebruiken hiervoor jouw IBAN en maken het bedrag over via hun eigen bankomgeving. Denk bijvoorbeeld aan een groothandel uit een ander Europees land dat jouw product afneemt en na facturatie betaalt. 
• SEPA-incasso (SEPA Direct Debit): bied je abonnementen aan of krijg je vaak te maken met terugkerende betalingen? Dan kun je met SEPA Direct Debit automatisch bedragen bij klanten incasseren, maar alleen als je klant daar toestemming voor heeft gegeven.  

SEPA voor je eigen zakelijke betalingen

Als ondernemer zul je zelf ook regelmatig betalingen doen. Zo kun je SEPA bijvoorbeeld inzetten voor: 

• SEPA-overboeking (SEPA Credit Transfer): gebruik je zakelijke rekening om betalingen te doen aan leveranciers, freelancers of personeel binnen Europa. Je maakt het bedrag handmatig over via je eigen bankomgeving, net zoals je dat met een binnenlandse betaling zou doen.
• SEPA-incasso (SEPA Direct Debit): laat je maandelijkse kosten automatisch incasseren. Denk aan je Shopify-abonnement (met uitzondering van Shopify Plus), of licenties en marketingabonnementen met automatische incasso.

De voordelen van SEPA 

Door SEPA wordt ondernemen in Europa een stuk makkelijker. Hieronder lees je wat de belangrijkste voordelen zijn.

Betalingen door heel Europa

Met je Nederlandse zakelijke rekening kun je SEPA-betalingen ontvangen uit alle deelnemende Europese landen. Oftewel: geen buitenlandse rekeningen of ingewikkelde administratie meer. En het fijne is dat het voor je klant een gewone overschrijving is via hun eigen bankomgeving.

Minder afhankelijk van creditcards

Niet iedereen wil of kan met een creditcard betalen. In sommige landen is het gebruik van creditcards minder populair of beperkt. SEPA biedt een laagdrempelig en betrouwbaar alternatief. Klanten betalen direct vanaf hun eigen bankrekening, zonder gedoe of extra kosten.

Bespaar op transactiekosten

SEPA-transacties zijn goedkoper dan creditcardbetalingen. SEPA-transacties kosten over het algemeen minder dan 1% per transactie, terwijl creditcards vaak zo’n 2 tot 3% rekenen. Vooral bij grote orders of terugkerende abonnementen kan dit flink schelen in je winstmarge.

Automatiseer je betalingen met SEPA Direct Debit

Met SEPA Direct Debit kun je automatisch incasseren vanuit klanten in alle deelnemende SEPA-landen. Facturen automatisch laten incasseren bespaart jou tijd en het verkleint het risico op vergeten of late betalingen. 

Minder administratie

Doordat je alles via één bankrekening regelt hoef je niet te schakelen tussen verschillende systemen. Incasso’s en betalingen worden automatisch gekoppeld aan je facturen. SEPA-betalingen bevatten vaste gegevens zoals IBAN en betalingskenmerk, waardoor je boekhoudprogramma de betaling gemakkelijk koppelt aan de juiste factuur. 

Snelle verwerking en een betere cashflow

SEPA-overboekingen worden meestal binnen één werkdag verwerkt. Sommige banken ondersteunen ook SEPA Instant, hiermee staan SEPA-betalingen binnen enkele seconden op de rekening van de ontvanger, zelfs in het weekend. 

Veilig en gereguleerd betalen

SEPA-transacties zijn beveiligd en gereguleerd, het systeem werkt met strenge Europese regels. Omdat alle SEPA-transacties worden uitgevoerd volgens deze regels, ongeacht het land of de bank, is de kans op fouten klein. En mocht er toch iets misgaan, dan zijn de regels voor terugboekingen en problemen met betalingen gelukkig goed vastgelegd.